چیو هیلمهد وهیره بچی
تهمام ئهزرهتهیلهگهم
خهوَ خوهش خهوهیلهگهم
دهردد وه ناو چهوهیلهگهم
ههسارهگهی شهوه یلهگهم
چیو هیلمهد وهیره بچی
تو ههور ئاسمان کهوی
تو نهقش قالی و نهوی
تاج سهری نیور چهوی
ئهروسهگهی مانگه شهوی
چیو هیلمهد وهیره بچی
واران ناز ناو وههار
تهک دارهگهی ناو سهوزه زار
بالا بلین وینهی چنار
قرمزی میوه ی هه نار
چیو هیلمهد وهیره بچی
شکوفهگهی قهی دارهگان
نازارهگهی ناو مالمان
گهورا ترهک وه ئاسمان
چهو مهسه گهی شیرین زوان
چیو هیلمهد وهیره بچی
پهروانهگهی ههفتا و دو رنگ
قهشهنگ تر ئهو ههر چی قهشهنگ
شیرین و ناز و شوخ و شهنگ
دنیا وه سهر تو هاله جهنگ
چیو هیلمهد وهیره بچی
تو نیور نیور مالمی
تو روژ و مانگ و سالمی
ههنار و پرتقالمی
ههوالگر ههوالمی
چیو هیلمهد وهیره بچی
بهرزی به رز بان پهراو
تاف زلال ناو سراو
خوهش مهسیهگهی جام شراو
چهو کهوهگهی دهیشت زهاو
چیو هیلمهد وهیره بچی
سوسهن و یاس و نهستهرهن
مُشک خوهش دهیشت خُتهن
دیور بو له لید چهوهیل گهن
بخهن دهردد وه لیم بخهن
چیو هیلمهد وهیره بچی
دهرد دلم وه لای خوهده
دهرد دلم ئهرای خوهده
دهرد دلم وه پای خوهده
دهرد دلم جیای خوهده
چیو هیلمهد وهیره بچی
تو چیوز دار بایهمی
تو هووریید کهی ئایهمی
ته نیا تنی سهرمایه می
وهی خوهر داخه سایهمی
چیو هیلمهد وهیره بچی
تو ههر چی خوهزیهوهیلمی
خهو خوهش خهوهیلمی
بینایهگهی چهوه یلمی
ههسارهگهی شهوهیلمی
چیو هیلمهد وهیره بچی
روژگار بهرهفتاوهگان
چهنی گهن و خراوه، هال بهرهفتاوهگان
بیهسه جور کهلاوهیگ مال بهرهفتاوهگان
خوهر هاله ژیر ئهورهیل، کورهو بیه وجاخی
سهره خِری کهفتیهسه ناو برهفتاوهگان
گهردهله گیوچانهگان ئی دهیشته دانهسهو وهر
دی کهسی نیه شنه فیدن قال بهرهفتاوهگان
توز نههات و نامهی ها وهر ئاسمان کهو
چهنی پر تهپ و توزه سال بهرهفتاوهگان
پشت کیوهیل بانان ههم ئاسمانه ههم خوهر
وهلی چه فایده شکیاس بال بهرهفتاوهگان
هوز بریقهیل خوهر تا گهر شهکهت بیاتان
هاتیان و پال دیانه پال بهرهفتاوهگان
شهیو سیهی ئازیهت وه کومه کومه زیوخهو
پا ناسه شونْ،شهیوهیل وال بهرهفتاوهگان
وه داخ دیوری خوهر یهی ههمکه ئهسر و خوین
رشیاسه ناو چهوهیل کال بهرهفتاوهگان
یهی پرشه نیور زهردیگ،مهگهر وه قسیه باری
یهی جار تر زوان لال بهرهفتاوهگان
مهگهر دوواره خوهر بای یا ئاسمان کهوو بوو
تا لاچوو روژگار تال بهرهفتاوهگان
ک له میل ناو و خوین هنه شاعر نین اصل که له میل فال و ئرمیس بیونه (ایمه یه فضولی بیوچگ کردیمه)
منبع: وبلاگ کردی جنوب
ئشق
ئشق چهنی قهوم نزیکمانه
ئشق وه گشت لاوه شهریکمانه
ئشق چهنی خیون مِ جوشی لهلی
دل چهنی دیوانگی دوشی له لی
ئشق چهنی میورگ کهو ها قه یا
گشتی ههسارهگان شهو ها قهیا
ئشق پری له خوهزیوهیل دیوره
ئشق پری له ئهزرهته یل و هیوره
ئشق ئهوهس که لهرزنیدن دلد
هیور کهسی دامهرزنیدن دلد
وهختی چهود چوده ههناز مالیگ
وه هه ر که دیونیدن گری ههوالیگ
ئشق چهنی ئهزیز خاسمانه
ئشق چهنی رهفیق راسمانه
ئشق چهنی پر ملی ملوانکه
ئشق چهنی پر ده سی کلوانکه
ئشق وهرهو کیوچه و کهل بهیدنهد
گورای گور ئهو هیور که سیگ خه یدنه د
ئشق ههمیشه ها سهر قهرارهیل
ها له ناو دل چهو ئنتزارهیل
شهیو سفید و قرمزیگ ها وهری
دهور مل سهوز و کهویگ ها سهری
ئشق ههمیشه ها له ناو مالمان
یا خهفتیه له ژیر سای دارهگان
یا نیشتیه وه ئاسمان لای خدا
یا هاله ناو دهسهیل دهس ئهو دوئا
ئشق ههمیشه پهردهگان لهرزنی
دهروهچهگان وه ریشگهو ههل کهنی
ههر شه وه کی ههر چی گوله ئاو دهی
وهچکه مهلیوچگهیل کهو تاو ده ی
دهمچو ههر چی جیویجگهیله شوری
وه ههر چی گلدانه وه نازهو نوری
ئشق هه میشه ها له ناو چهوهیلد
ههر شیونید ناز خوهش خهوهیلد
هیورد ههمیشه ها له مال ئهوانه
خهو وه چهوهیلدهو نیهتی شهوانه
ئشق ئهگهر نهود خدا هاله کوو
زیوخ و خهم و دهرد و بهلا ها له کو
کپسول آتش نشانی؛ نجات دهنده ای با ارزش
یکی از نیازهای اساسی هر خانه یا اداره ای ، کپسول آتش نشانی است ؛ اگر با این وسیله آشنایی داشته باشیم ، می توانیم با استفاده درست از آن حریق را مهار نماییم. آتش چیست؟ آتش نتیجه یک واکنش شیمیایی است که معمولاً میان اکسیژن اتمسفر و یک نوع سوخت اتفاق می افتد؛ البته تنها احاطه یک ماده سوختنی به وسیله اکسیژن ، سبب آتش گرفتن آن نمی شود. بلکه برای این که واکنش احتراق اتفاق بیفتد باید ماده سوختنی به حدی گرم شود که به دمای احتراق خود برسد. برای این که یک چوب آتش بگیرد اتفاقاتی رخ می دهد که به ترتیب به آنها اشاره می کنیم ابتدا باید چوب تا دمای بسیار بالا گرم شود اصطکاک ،نوری که به وسیله ای متمرکز شود و یا چیزی که قبلاً سوخته باشد می تواند علتی برای گرم شدن چوب باشد- وقتی چوب به دمای 260 درجه سانتی گراد رسید مواد سلولزی سازنده آن تجزیه می شوند. - مواد تجزیه شده به صورت گازهای فراری که بیشتر ترکیبی از هیدروژن ، کربن و اکسیژن هستند ، آزاد می شوند تا آب ، دی اکسید کربن و .... به وجود آید. - گازهایی که به هوا متصاعد شده اند ، تولید زبانه آتش می کنند. اتمهای کربن در این زبانه با افزایش حرارت تولید نور می کنند . - حرارت زبانه آتش سبب می شود که ماده سوختنی در دمای اشتغالش باقی بماند و تا وقتی ماده سوختنی و اکسیژن باقی باشد به سوختنش ادامه دهد. همانطور که دیدید در پروسه سوختن 3 عنصر ضروری لازم است: دمای بالا ، اکسیژن یا گازهای مشابه و ماده سوختنی . کپسول های آتش نشانی برای حذف حداقل یکی از این 3 مورد طراحی شده اند. یکی از راههای کنترل آتش ، سردکردن ماده سوختی تا زیر نقطه اشتعالش است و آب یکی از بهترین راهها برای این کار است تا سیکل سوختن قطع شود. برای حذف اکسیژن باید به وسیله ای آتش را خفه کنید تا هوا به آن نرسد که بهترین راه پوشاندن آتش با یک پتوی سبک و یا ریختن مواد غیر قابل اشتعال از قبیل شن روی آتش است. حذف ماده سوختنی که یکی دیگر از روشهای کنترل آتش است راه دشوارتری است. مثلاً وقتی منزلی آتش می گیرد ، ماده سوختنی در حقیقت خود خانه و وسایل آن است که حذف آن بسیار دشوار است و تنها وقتی حذف می شود که کل آن سوخته باشد. کپسول های آتش نشانی استوانه های فلزی محکمی هستند که با آب یا یک نوع ماده خفه کننده پر شده اند و وقتی اهرمی را که بالای این استوانه است فشار دهید ، ماده با فشار زیادی از کپسول خارج می شود . در این کپسول ها یک لوله ، مخزن تحت فشار کپسول را به قسمت بالای کپسول متصل و یک شیر فنری نیز ارتباط میان لوله را با دهانه خروجی مسدود کرده است. در بالای سیلندر ، سیلندر کوچک دیگری وجود دارد که با گاز فشرده ای مانند دی اکسید کربن پر شده است و یک شیر جلوی انتشار دی اکسید کربن را می گیرد. برای استفاده از کپسول آتش نشانی باید ضامن کپسول را کشیده و اهرم آن را فشار داد. این اهرم یک میله را فشار می دهد تا شیر فنری را به پایین فشار دهد و مسیر خروجی را باز کند. گاز فشرده شده بر اثر فشار کم محیط رها می شود . این امر موجب می شود که مواد موجود در کپسول با نیروی قابل ملاحظه ای از مخزن به دهانه خروجی منتقل شده ، خارج شود . روش درست استفاده کردن از کپسول آتش نشانی این است که آن را مستقیماً روی سوخت هدف گیری و روی تمامی سوخت پخش کنید. اگر فقط شعله ها را هدفگیری کنید ، نتیجه مطلوبی نمی گیرید. انواع کپسول های آتش نشانی - آب یکی از آشناترین مواد برای خاموش کردن آتش است ؛ اما اگر به شکل صحیحی به کار گرفته نشود می تواند از آتش نیز خطرناک تر باشد.
با یک دستگاه خاموش کننده آتش که به وسیله آب کار می کند می توان آتشی را که مسبب آن چوب ، کاغذ یا مقواست خاموش کنید ؛ اما اگر آتش به وسیله الکتریسیته به وجود آمده باشد و یا این که مایعات قابل اشتعال سبب آتش شده باشند ، آب روش مؤثری برای کنترل آن نیست زیرا آب می تواند جریان برق را هدایت کند و سبب برق گرفتگی شود. همچنین مایعات قابل اشتعال به وسیله آب به اطراف پخش می شوند و سبب گسترش آتش سوزی می شوند. - یکی از محبوب ترین مواد خاموش کننده آتش دی اکسید کربن خالص است. در کپسول آتش نشانی که با دی اکسید کربن کار می کند، دی اکسید کربن به شکل مایعی تحت فشار بالا در سیلندر نگهداری می شود . وقتی محفظه باز می شود ، دی اکسید کربن منبسط می شود و در اتمسفر به شکل گاز در می آید. دی اکسید کربن سنگین تر ازاکسیژن است. بنابراین جایگزین اکسیژن اطراف ماده سوختنی می شود . در رستوران ها از این نوع کپسول ها استفاده می شود ، زیرا آلودگی برای مواد غذایی و وسایل آشپزی ایجاد نمی کنند. - بهترین انواع مواد خاموش کننده آتش ، کفهای خشک شیمیایی یا پودرها هستند که بیشتر از بی کربنات سدیم، بی کربنات پتاسیم یا مونو آمونیوم فسفات ساخته می شوند. بی کربنات پتاسیم وقتی دما به 70 درجه سانتی گراد می رسد شروع به تجزیه شدن کرده ، دی اکسید کربن آزاد می کند. این دی اکسید کربن روی آتش را می پوشاند و آن را خفه می کند. از کپسول های آتش نشانی تنها در آتش سوزی های مختصر می توان بهره گرفت. زیرا حاوی مقدار کمی از مواد خاموش کننده آتش هستند. در آتش سوزی های بزرگتر نیاز به تجهیزات بزرگتری از قبیل ماشین آتش نشانی و افرادی متخصص است که بدانند هر آتشی باید به وسیله چه چیزی فرو نشانده شود ؛ اما به هر حال اگریک آتش سوزی ناگهانی در منزل یا محیط کارتان به وجود آید ، یک کپسول آتش نشانی می تواند نجات دهنده فوق العاده گرانبهایی برای زندگی شما محسوب شود . بهتر است در منزل خود از کپسول آتش نشانی نیز به عنوان یک وسیله ضروری زندگی استفاده کنید و پیش از هر چیز به دستورالعمل و تصاویر روی آن توجه کنید تا بدانید مربوط به چه نوع آتش سوزی هایی است.
گروه آتش | نوع آتش | مثال | ویژگی ها | روش اطفاء | خاموش کننده مناسب |
A | مواد خشکو یا جامدات | چوپ- کاغذ- پارچه-لاستیک- پلاستیک-فرش- توتون- الیاف-نفتالین و ... . | اکثر ترکیبات کربنی، موقع سوختن گازهای سمی تولید می کنند. که ممکن است شعله دار و یا درون سوز باشند. معمولا پس از سوختن از خود خاکستر یا مواد دیگر به جا می گذارند. | 1-سردکردن 2- جدا سازی 3 - خفه کردن | انواع کپسولهای آبی و در زمانی که آتش برون سوز بوده یا حجم آن کم باشد استفاده از کپسول پودری |
B | مایعات قابل اشتعال | بنزین-گازوئیل-نفت-تینر-گریس-الکل-اتر-استن-گلیسیرین و ... . | اکثر مایعات نفتی موقع سوختن دود سیاه رنگ ونسبتا سمی تولید میکنند آتش ناشی از آنها به آتشهای سطحی معروفند،به علت اینکه سبکتر از آب هستند روی ان شناور می مانند وآب موجب گسترش می شود. | 1-خفه کردن 2- جدا سازی | انواع کپسولها پودری و یا کپسولهای کف ساز |
C | گازهای قابل اشتعال | متان-اتان-بوتان-پروپان-استیلن-اکسیژن-هیدروژن و ... . | با کمترین گرما مشتعل می شوند،درحجم زیاد ایجاد انفجار میکنند،ترکیب اکسیژن خالص با چربی یک واکنش گرمازا است .موجب انفجار ویا اشتعال می شود،شعله هیدروژن بی رنگ است. | 1- جدا سازی | انواع کپسولهای آبی و پودری و در بعضی مواقع کپسولهای گازی |
گروه آتش | نوع آتش | مثال | ویژگی ها | روش اطفاء | خاموش کننده مناسب |
D | فلزات قابل اشتعال | لیتیم- سدیم- پتاسیم-منیزیم-تیتانیم-زیرکانیم و ... . | لیتیم با آب جوش وسدیم با آب در هردمایی واکنش می دهد.ودر سطح آب تولید شعله می کند، | 1- جدا سازی | انواع کپسولهای پودری |
E | برق والکتریسیته | کلیه ادوات برقی کابل ها وسیمهای برق و...... | حریق الکتریکی مطلق وجود ندارد. معمولا در اثر دو جریان و یا در اثر گرم شدن بیش از حد ایجاد می شود. جریان برق به راحتی از آب یا کف آتش نشانی می گذرد. | 1- قطع جریان برق2- خفه کردن | انواع کپسولهای گازی و انواع کپسولهای پودری |
F | مواد منفجره | باروت- C.4 - T.N.Tآمفو-دینامیت-پتن-نیتروسلولز و ... . | چنانچه ضربه، فشار و گرمای مناسب در یک لحظه ایجاد شود منفجر می گردد. تی.ان.تی. و سی4 با آتش منفجر نمی شوند. بلکه در آن ذوب شده و می سوزند. دینامیت نیز در آتش ذوب میشود و در حین سوختن تق تق می کند. | جدا سازی | انواع کپسولهای آبی وانواع کپسولهای پودری |
وسایل و پوشاک انفرادی :
1- کفش سبک راهپیمایی 2- کفش نیمه سنگین کوهپیمایی 3- جوراب کوهنوردی 4- شلوار کوهنوردی 5- پیراهن و پولیور کوهنوردی 6- پیراهن و شلوار گرمکن
7- انواع دستکش کوهنوردی 8- انواع عینک کوهنوردی 9- گتر کوهنوردی 10- شنل باران آندراک 11- کاپشن و شلوار بادگیر 12- کت پر یا ویسکوز 13- کوله پشتی
14- زیر انداز 15- کیسه خواب پر یا ویسکوز 16- انواع کلاه کوهنوردی 17- یخ شکن 18- چراغ قوه با لامپ و باطری اضافه 19- قمقمه آب 20- جعبه کمکهای اولیه
21- طناب انفرادی و کارابین 22- قطب نما و نقشه مسیر 23- سوت 24- بشقاب لیوان چاقو در بازکن و کبریت 25- باتوم چوب دستی 26- کلنگ
وسایل گروهی:
1- چادر کوهنوردی 2- پوشش ضد آب 3- ارتفاع سنج 4- ظروف غذا و لوازم پخت و پز 5- چراغ خوراک پزی 6- کپسول روشنایی 7- کتری و قوری گروهی
8- دوربین کوهنوردی 9- نقشه، کروکی و مجوز برنامه
درباره کفش [آموزشی , ]
کفش مهم ترین وسیله یک کوهنورد است. به موازات رشد و گسترش تمام ملزومات کوهنوردی ، کفش نیز سالیان گذشته بدلیل اهمیت بسیار دستخوش تغییرات قابل توجهی شده است. بطوری که اگر یکی از کفش های مدرن امروزی را بهترین کفش بیست سال گذشته مقایسه کنیم متوجه این فاصله بسیار زیاد خواهیم شد. . کفش در تمام رشته های کوهنوردی ، یخ نوردی ، سنگ نوردی ، جنگل پیمائی ، کوهپیمائی سبک و سنگ نوردی سالنی بدون تردید اولین و مهمترین وسیله بحساب می آید. برای یک کوهنورد به دلیل ذات پیمایش ، اولین نکته راحتی پا و در مرحله بعد قابلیت فنی برای منظور و هدف در درجه اهمیت قرار می گیرد و بر خلاف گذشته امروزه دیگر به دوام یک کفش اهمیت چندانی داده نمی شود بلکه به راحتی و قابلیت های فنی آن بیشتر توجه می شود.. برای تولید کفش ، چرم همواره مورد توجه انسان قرار داشته و اینک نیز همچنان جایگاه خود را حفظ نموده است. اما بدلیل دستیابی به تکنولوژی مدرن ، امروزه از لایه های جایگزین دیگری نیز در ساخت کفش سود می برند. پس از انقلاب خیره کننده ای که پروفسور ویلیام الگور (W.L Gore) با ساخت لایه ای که به احترام نام او بعد ها لایه های گورتکس نامیده شده به راه انداخت ، ابتدا پوشاک های مختلف از این محصول به بازار آمد و طی چند سال اصلاحاتی که در تولید آن به عمل آوردند موجب شد که از این لایه ها برای کفش نیز استفاده شود. از لایه های دیگری که طی سالیان اخیر در تولید کفش به کار رفته است می توان به sympatex با قابلیت تنفسی و ضد آب و باد بودن آن اشاره کرد ، که درست مانند گورتکس عمل می کند. همچنین لایه گرما زای Thinsulate در ساخت کفش های زمستانی و قوی استفاده می شود. .استفاده از این لایه تحولی اساسی در تولید کفش ها ایجاد کرد. به این که چرم نقش کمرنگ تری را ایفا می کند. در عین حال قابلیت تنفس پا نیز مورد نظر قرار گرفت. همچنین این موضوع به تولید کفش های سبک تر نیز بسیار کمک کرد. امروزه کفش هایی تولید می شود که یک لنگه آن با ساق بلند در سایز 43 با 625 گرم وزن از کارایی نسبتا قابل توجهی برخوردارند. این تنوع تولید و ساخت کفش ها همچنین ارتباط کاملا تنگاتنگی با نوع نیاز های مختلف انسان داشته و دارد. امروزه در کوهنوردی صحبت از کفشی که بتوان از آن در برنامه های مختلف بهره مند شد کاملا بیهوده است و باید برای هر برنامه خاص کوهنوردی کفش مخصوص آن را تهیه کرد. گاهی اوقات در بین کوهنوردان صحبت از کفش های 4 فصل به میان می آید به کار بردن عبارت 4 فصل برای یک کفش بدین معنی است که آن را می توان در تابستان به دلیل عدم تعرق پا و در زمستان از قابلیت ضد آب و باد بودن آن استفاده کرد. این مفهوم استفاده عمومی کفش است و کاربرد تخصصی ندارد بدیهی است کفشی که برای زمستان استفاده می شود قابلیت های خاص خود را دارد و کفشی که در تابستان استفاده می شود ، کاملا با آن متفاوت است و نباید انتظار چند منظوره از یک کفش داشت. امروزه در تولید کفش به صورت تخصصی در حدی توجه می شود که کفش های مخصوص بانوان به صورت مجزا تولید عرضه می شود .
چیدن کوله پشتی [آموزشی , ]
وزن کوله پشتی نباید از وزن بدن کوهنورد بیشتر باشد زیرا به زانو و ستون مهره ها آسیب می رساند. معمولاً اجسام سنگین تر را اول داخل کوله پشتی گذارده و وسایل سبک تر را روی آن قرار می دهند کوله پشتی نباید لق بزند و یا به اصطلاح شکم دهد. مواد غذائی یا آبدار باید در کیسه پلاستیکی جداگانه بسته بندی شده و در کوله پشتی قرار گیرد. اجسام نوک تیز یا سنگین باید طوری چیده شوند که با پشت یا کتف تماس نداشته باشد.
راهنمای خرید وسایل کوهنوردی
بعد از یکماه برنامهریزی و این در و آندر زدن بالاخره میتوانیم یک روز تعطیل خانواده را به قصد یک کوهنوردی درست و حسابی از خانه بیرون بیاوریم. همه چیز آماده است هرکس کهنهترین کفش، کثیفترین شلوار و چروکترین لباسش را پوشیده و هر کیفی دم دستش بوده را برداشته و هر خوردنیای که فکر کرده آنجا هوس میکند را در آن ریخته است. تا ایستگاه اول همه وانمود میکنند که خسته نشدهاند و فقط احتیاج به یک دستشویی یا نوشیدنی دارند.بعد کمکم سرو صداها بلند میشود؛ یکی از صافی ته کفش مینالد، یکی از سنگینی کولهپشتی و آن یکی هم آنقدر قاتیپاتی خورده که حالش بد شده... خلاصه اینکه همه میخواهند برگردند و زودتر از شر لباسها و کولهپشتیهایشان خلاص شوند. در این گیر و دار ناگهان صدایی از آسمان به گوشمان میرسد.باران، باران گرفته است... بله، اوضاع میتواند متفاوت باشد اگر پیش از حرکت، لوازم کوهنوردی درست و حسابی همراه داشته باشیم و از اوضاع آبوهوا با خبر بوده و بدانیم که وقتی مشکلی پیش میآید، چه کار کنیم تا بتوانیم از پس حل کردن آن برآییم تا یک روز خوب را با خانواده بگذرانیم.
این لوازم برای کوهنوردی از نان شب واجبتر است! کاپشن، شلوار، کلاه ، در حالت کلی، جنس کاپشن و شلوار باید حتما از پارچه بادگیر با درصد بین 60تا70 درصد باشد تا بدن بتواند تنفس کند و ذرات عرق را دفع کند. اما اگر اهل کوهنوردی حرفهای هستید یا دستکم میخواهید به جرگه حرفهایها بپیوندید، بهتر است از لوازم زیر استفاده کنید:
1-استرچ 2-پلار یا پر 3- گورتکس
استرچ: از نوع نایلون است که برای حفظ عضلات، پوشش اولیه بدن را تکمیل میکند. پلار یا پر: پلار الیافی مصنوعی مانند پر و پشم است که کار گرم کردن بدن را انجام میدهد ولی سبکتر از پر است، دیرتر خیس و زودتر هم خشک میشود. یک نوع پلار هم در بازار موجود است که «وینک» نام دارد و ضدآب است.
2-گورتکس: این آخرین پوشش است که باعث میشود تا رطوبت و آب به بدن نفوذ نکند. جنسش هم از الیاف کربنی است. انتخاب کلاه هم بسته به نوع فصل و کوه متفاوت است. اگر به منطقه سردسیر میروید، حتما یک کلاه پشمی با خود ببرید. در مناطق گرم نیز به دلیل تابش مستقیم و زیاد نور آفتاب، از یک کلاه لبهدار استفاده کنید.
3-گتر و جوراب
جوراب علاوه بر اینکه باعث گرم کردن پاها میشود، مانع از اصطکاک بین پا و کفش نیز میشود که این موضوع بیشتر ویژگی جورابهایی است که از الیاف مصنوعی و پشم درست شدهاند. بهتر است از جورابهای نخی استفاده نکنید چون خیس شده و باعث تاول زدن پا میشود.
بعضی کوهنوردان 2 نوع جوراب میپوشند که جوراب اول یک جوراب نازک نخی است که رطوبت و عرق را از پا میگیرد و جوراب دوم -که کلفتتر و ضخیمتر است و روی جوراب اول پوشیده میشود- عرق را از جوراب اول میگیرد و در نتیجه لایهای کف پا به وجود میآید. گتر نه تنها باعث گرم شدن قسمت پایینی پا شده بلکه مانع نفوذ خاک، سنگ، برف، گل و ... به کفش میشود؛ مخصوصا برای کسانی که نمیخواهند چیزی به جز پایشان در کفششان باشد! در کل 3 نوع گتر وجود دارد:
1.گتر سوپر 2.گتر بلند 3. گتر کوتاه
گتر سوپر علاوه بر پوشاندن و گرم نگه داشتن قسمت پایینی پا، روی کفش هم میآید و خود پا را هم گرم نگه میدارد. این نوع از گتر، مناسب مکانهای برفی است. گتر بلند مناسب صعودهای سنگین است. گتر کوتاه حداکثر 12 تا 15 سانتیمتر از کفش را میپوشاند که برای صعودهای عادی و یکروزه مناسب است.
در برنامههای کوتاه هم میشود از یک جفت زانوبند محکم و سفت به عنوان گتر استفاده کرد.
کوله :
در برنامههای یکروزه یا کمتر لازم نیست حتما یک کولهپشتی با کلی وسیله با خود حمل کنید. از یک کیف کمری کوچک نیز میشود استفاده کرد. در برنامههای چند روزه به دلیل اینکه امکان دارد دسترسی به منابع غذایی غیر ممکن باشد، باید یک کوله با خودتان ببرید. کوله کوهپیمایی از جنس پارچههای ضدآب و مقاوم ساخته میشود. وزن کوله باید به گونهای باشد که به کمر فشار نیاورد و خسته کننده نباشد.
1-. پارچه کوله باید کاملا محکم، ضخیم و از جنس برزنت و دارای یک لایه نایلونی باشد.
2. رنگ آن برخلاف کولههای نظامی و شکاری که مناسب استتار است، باید از دور به خوبی دیده شود؛ رنگهایی مانند زرد، نارنجی و قرمز.
3. از محکمی دوخت آن مطمئن شوید.
4. بین بدن شما و کوله فاصله باشد (برای اینکه هوا جریان پیدا کند و مانع عرق کردن شود).
5. به قیمت فکر نکنید و بیشتر به کیفیت، دوام، راحتی و وزن کم آن بها دهید.
کفش:
برای یکبار هم که شده، واقعا کفش کوهنوردی بپوشید. همیشه این عادت را داشتهایم که کهنهترین کفش را برای کوه انتخاب کنیم.. بهترین نوع کفش برای کوه، پوتین است، به دلیل اینکه مقاوم است، تخت مناسبی دارد و بهخوبی میتواند مراقب مچ پا و خود پا باشد. کفش کوه نه آنقدر باید تنگ باشد که ایجاد ناراحتی کند و نه گشاد باشد که باعث تاول شود. . رویه آن میتواند، هم از جنس طبیعی چرم باشد و هم از جنس مواد مصنوعی. چرم طبیعی بسیار مناسب است، به دلیل اینکه قابل انعطاف است و به خوبی عمل تهویه را انجام میدهد. امروزه کمتر از این نوع کفش استفاده میکنند ولی چرم هم طرفداران خودش را دارد. پس از هر بار استفاده باید کفش را شست، قالب زد (به ویژه در کفشهای چرمی) و سپس در هوای آزاد و دمای متعادل خشک کرد و واکس زد تا انعطاف خود را از دست ندهد.
گرفته شده از سایت دانشگاه تربیت معلم تهران انجمن کوهنوردی
خانه های موقتی/ چادر/ کمپ :
چادر یکی از مهمترین وسایل درکوهنوردی است، به دلیل اینکه در مقابل گرما، سرما، باران، برف و ... از ما بهخوبی مراقبت میکند. پس با انتخاب یک چادر خوب میتوان در کمترین زمان خود را در مقابل خطرات حفظ کرد.
3 نوع چادر وجود دارد:
1 ـ چادر اسکلتی یا تونلی: برای برپا کردن این چادر باید ابتدا میلههای چادر را وصل و سپس به زمین محکم کرد و بعد خود چادر- که معمولا از جنس برزنت است- را روی اسکلت و کف زمین انداخت. این نوع چادر سنگین است و برای حمل آن باید از قاطر یا وسیله نقلیه مناسب استفاده کرد.
2. چادر خیمهای: این چادر دارای تیرکهایی در وسط است که خود چادر روی تیرکها میافتد و به زمین میخ میشود. جنس آن امکان دارد هم از نایلون باشد و هم از برزنت. وزنش بین 2 تا 4 کیلوگرم است و به دلیل جمع و جور بودن، برای کوهپیمایی بسیار مناسب است.
3. چادر فنری یا گنبدی: دارای 2 تیرک است که به راحتی سر هم میشود. این دو تیرک به صورت ضربدری روی هم قرار میگیرد و انتهایشان به قلاب چادر متصل میشود. این نوع چادر سبک، تقریبا کم حجم و کوچک بوده و جنس آن اکثرا از نایلون است. برای استقرار بهتر آن و مقاومتش در برابر باد، بهتر است به زمین محکم بسته شود.
کیسه خواب :
کیسه خواب یک جزء مهم و اساسی در کوهنوردی به حساب میآید، به دلیل اینکه هم مانع نفوذ رطوبت میشود و هم در مقابل سرما از ما مراقبت میکند. از همه مهمتر اینکه هیچکس از یک خواب راحت در یک کیسه خواب گرم و نرم بدش نمیآید. در یک کوهپیمایی یکروزه یا کمتر که زمان رفت و برگشت مشخص است، نیازی به کیسه خواب نیست. در تابستان زیر سایه یک درخت و در زمستان کنار آتش میتوانیم خواب لذتبخش کوتاهی داشته باشیم اما در سفرهای چند روزه، حتما به یک کیسه خواب نیاز خواهیم داشت. کیسه خواب با ظرفیتهای یک و دو نفره طراحی میشود و در 2جنس متفاوت پر(قو یا مرغ) و الیاف مصنوعی (پشم شیشه) موجود است. کیسه خواب پر، گرم و نرمتر است ولی حجم بیشتری را داراست، برعکس پشم شیشه حجم بسیار کمتری دارد، سبکتر است و شستو شوی راحتتری دارد ولی به گرمی پر نیست. . با بدنی عرق کرده و خیس داخل کیسه خواب نخوابید و هنگام خواب منافذ آن را کاملا نبندید تا رطوبت در آن جمع نشود.
عینک :
برای خرید یک عینک آفتابی ارزان با ظاهری گول زننده، بهترین راه کنار خیابان است. از یک دستفروش میتوان یک عینک 2 تا3 هزار تومانی خرید که البته اینکار اشتباه محض است. شاید تنها فایدهاش این باشد که اگر عینک شکست یا گم شد، دلتان نسوزد! با خرید این عینکها، چشمتان را به تدریج ضعیف میکنید، پس واقعا عینک را جدی بگیرید.
یک عینک مناسب برای کوه عینکی است که:
1-. امواج ماورای بنفش را تا حد زیادی کم کند.
2. اختلاف سطح در دید ایجاد نکند.
3. به درستی روی صورت بنشیند و فیکس شود.
4.در برابر باد و توفان مقاوم باشد.
5. چشمها را در برابر خار و خاشاک یا ذرات یخ محافظت کند.
6. اطرافش پوشیده باشد (برای مناطقی که امکان کولاک در آن وجود دارد).
عینک خوب متاسفانه نوع ایرانی ندارد و قیمت نوع خارجی آن بین 15 تا 300 هزار تومان است.
ـ اگر ارتفاع زده شدید، حرکت را کندتر کنید و به آرامی بالا بروید در صورت تشدید، سریع ارتفاع را کم کنید.
- درصورت بروز سردردهای جزئی میتوان از مسکن استفاده کرد (سردرد در ارتفاعات بسیار شایع است و دلیل آن کمبود اکسیژن است).
ـ اگر هوا گرم بود، در فواصل معین و در مکانی خنک استراحت کنید که گرمازده نشوید.
تغذیه در کوهنوردی :
در ورزش کوه نوردی هیچ سفارش استاندارد وموکدی مبنی بر نوع تغذیه برای کوه نوردان وجود ندارد ومهمترین اصل ذائقه فرد در ارتفاع می باشد. چه بسا غذاهای بسیار لذیذی که فرد در منزل ودر ارتفاع پایین با میل فراوان تناول می کند ولی در محیط کوهستان جزو بد مزه ترین غذاها و عامل بی اشتهایی فرد در ارتفاع باشد. ر طبق این اصل، هر فردی می بایست خود رژیم مناسب تغذیه ای خود را انتخاب کند.در کنار ذائقه شخصی فرد، رعایت نکات مهمی که در اینجا می آید میتواند به کوه نورد در داشتن یک تغذیه مناسب در محیط کوهستان کمک کند.
1- استفاده از آب کافی و فراوان در پیش –حین وپس از پرداختن به ورزش کوهنوردی متعادل کننده کلیه فعالیتهای فیزیولوژیکی کوهنورد است.در یک کوهنوردی سنگین در هر ساعت 2 لیتر آب از بدن خارج می شود که باید بلافاصله با نوشیدن مایعات کافی جبران شود.
2- بهتر است در حین اجرای برنامه های کوه نوردی از غذاهای مایع و نرم استفاده شود .همچون سوپ ها که علاوه بر تامین نیازهای تغذیه ای فرد مایعات کافی نیز به بدن فرد می رساند.
3- بهتر است از مواد قندی به گو نه ها و طعم های مختلف و متنوع وبه تناوب استفاده شود تا ضمن تامین انرژی مورد نیاز فرد سطح قند خون وی در حد نرمال قرار گیرد.
4- با توجه به بروز آلکالوز تنفسی در حین صعود که ناشی از تنفس های سریع وعمیق است استفاده از مواد ترش همچنین بعنوان اشتها آور بسیار کمک کننده است.
5- در حین کوهنوردی و در پی تعریق، مقدار زیادی املاح بدن از دست می رود.استفاده از نمک در طول برنامه های کوهنوردی می تواند در ایجاد تعادل الکترولیتی بدن نقش به سزایی داشته باشد.همچنین می تواند از بروز خستگی و کوفتگی مفرط عضلات پیش گیری کند.
6-- استفاده از انواع سبزیجات و میوجات تازه و کمپوت شده میتواند از بروز مشکلات گوارشی ناشی از یبوست جلوگیری کند.همچنین استفاده از میوه جات می تواند در تامین ویتامین های مورد نیاز بدن موثر باشد.
7- به طور کلی بستگی به ارتفاع محیط انرژی متوسط مورد نیاز یک کوهنورد با وزن 70 کیلو گرم حدود 3500 تا 5000 کیلو کالری است. که 60 تا 70 درصد این انرژی را باید از کزبوهیدراتها (قندها) و 20 تا 25 درصد آنرا از چربی ها و 15 تا20 درصد آنرا از پروتئینها تامین کرد.
8- در ارتفاع نباید از قهوه، الکل، چای سبز استفاده کرد و بهتر است بعنوان جایگزین از مخلوطی از دو سوم آب ویک سوم از انواع آب میوه استفاده کرد.
9- خوردن یک صبحانه سبک وپر انرژی می تواند پایه یک فعالیت خوب کوهنوردی در طول روز باشد ودر ادامه در طول روز هر 2 ساعت نوشیدن مایعات فراوان (حتی اگر احساس تشنگی نمی کنید) وخوردن میان وعده سبک همچون مواد قندی و پروتئینی میتواند در ادامه روند کوهنوردی در طول روز بسیار مفید باشد.
10- رعایت مسائل بهداشتی و استفاده از آب و غذای مطمئن وبهداشتی میتواند تضمین کننده سلامتی شما با شد.
لوازم کمکهای اولیه:
1- چسب زخم بندی 5عدد 2- چسب رولی کوچک پارچه ای 1عدد 3- باند کشی 5 سانت 1عدد 4- گاز استریل 4 عدد 5- پماد سوحتگی 1 عدد
6- پماد بتادین یا تترا سیکلین 1عدد 7- آ بسلانگ 2عدد 8- پنس 1عدد 9- قیچی 1عدد 10- پد الکله آنتی سپتیک 1بسته 11- قرص استا مینا فون ساده 6عدد
12- قرص متو کلو پرامید 6عدد 13- قرص رانیتد ین 6عدد 14- پرل نیترو گلیسیرین 6عدد 15- باند ساده 10سانت 1عدد 16- قرص انتی اسید 6عدد
17- قرص استا زو لامید 6عدد 18- قرص دیفنو کسیلات 6عدد 19- مشمع ضد درد 1عدد 20- پودر او آر اس 2عدد
لوازم بقا :
1-سوت 1عدد 2-چراق قوه+باتری کوچک 1عدد+4عدد 3-کبریت 1 بسته 4-دستمال کاغذی 1بسته 5-پلاستیک ضد آب بزرگ 2عدد 6-نخ وسوزن 1عدد
7-دستکش معاینه لاتکس یکبار مصرف 1 جفت 8-قرص کلر 4عدد 9-فندک 1عدد 10-سنجاق قفلی 3عدد 11-نی 2عدد 12-پد ضد سرما زدگی انگشتان 1بسته
13-کیسه خواب اورژانس 1عدد 14-قطب نما 1عدد 15-چاقوی چند منظوره 1عدد 16-مداد و یادداشت 1عدد 17- قرص الکل جامد 4عدد 18- مواد غذایی فشرده شده 4عدد
راهنمای مصرف کمک های اولیه:
1- با استفاده از دو دستکش معاینه شرایط تمیز بودن محیط زخم بندی را رعایت فرمایید.
2- از چسب رولی پارچه ای در موارد زخم بندی هاآتل بندی ها و هم چنین در ترمیم چادر و کیسه خواب وغیره می توا نید استفاده نمایید.
3- پس از مصرف پمادها درب انها را محکم ببندید تا از شستشو الوده کردن سایر لوازم پیشگیری شود.
4- از آبسلانگ جهت اتل بندی انگشتان صدمه دیده می توان استفاده کرد.
راهنمای مصرف داروها:
موارد مصرف قرصها به شرح زیر است:
ردیف نام دارو نحوه مصرف موارد مصرف
1 قرص استامینیفون هر 6 ساعت سر درد- التهاب- سرما خوردگی – کوفتگی
2 قرص متو کلو پرامید هر 6 ساعت سر گیجه- تهوع-استفراغ
3 قرص رانیتیدین قبل از غذا سوزش سر دل-تهوع-درد سر دل-زخم معده
4 قرص آنتی اسید بعد از غذا 1-2 عدد ترش کردن- سوزش سر دل
5 قرص دیفنو کسیلات هر 6 ساعت 1عدد دل درد- اسهال- دل پیچه
6 قرص استا زو لامید هر 6 ساعت 1عدد ارتفاع زدگی- بی خوابی در ارتقاع - سردرد رارتفاع
7 پرل TNG هر 5 دقیقه زیر زبانی حداکثر تا 3 عدد درد سینه یا سا بقه مشکل قلبی-درد قفسه سینه با حالت تهوع و تنگی نفس و عرق سرد
تذکرات:
1- با توجه به تاریخ انقضای داروها، باید هر 6 ماه با کنترل داروها، داروهای تاریخ گذشته از دور مصرف خارج و داروهایی با تاریخ اعتبار جدید جایگزین شوند.
2- بهتر است کیف امداد در دمایی بین 2 تا 30 درجه سانتی گراد نگهداری شود.
3- هنگامی که چراغ قوه را استفاده نمی کنید، بهتر است باطری های آن را خارج کرده و پیش از هر برنامه باطری نو در آن جایگزین کنید.
4- در صورت مصرف هر کدام از لوازم کیف امداد و نجات، باید در نزدیک ترین زمان و پیش از شروع برنامه ی بعدی آن وسیله را جایگزین کرد.
5- پیش از شروع هر برنامه همه ی لوازم کیف امداد و نجات را با فهرستی که از پیش تهیه کرده اید، کنترل کنید تا موردی جا نماند.
6- داشتن نقشه در جهت یابی و پیدا کردن مسیر صحیح در برنامه های کوه نوردی در درجه نخست قراردارد.